महत्वपूर्ण पुस्‍तकें और उनके लेखक

1. महात्‍मा गांधी - कांक्‍वेस्‍ट ऑफ शेलफ माई एक्‍सपेरीमेंट विद ट्रुथ, हिंद स्‍वराज, इंडिया ऑफ माई ड्रीम्‍स
2. उमा शंकर जोशी - निशीथ
3. मैथिली शरण गुप्‍त - साकेत
4. मुंशी प्रेमचंद - रंगभूमि, गोदान, शतरंज के खिलाड़ी, गबन, कायाकल्‍प, प्रेमाश्रय
5. पी.वी नरसिंह राव - द इन्‍साइडर
6. अटल बिहारी वाजपेयी - राजनीति की रपटीली राहें, संसद के तीन दशक
7. सुभाष चन्‍द्र बोस - द इंडियन स्‍ट्रगल
8. सरोजिनी नायडू - द गोल्‍डन थ्रेसहोल्‍ड़, द बर्ड ऑफ टाइम, द ब्रोकन विंग, द सांग्‍स ऑफ इंडिया
9. आर. के नारायण - मि.संपत, द गाइड़, माई डेज, द वेंडर ऑफ स्‍वीट़्स, द डार्करूम, टैलिस्‍मैन, मालगुडी ड़ेज
10. अरूंधती रॉय - द गॉड ऑफ स्‍मॉल थिग्ंस, एन ऑर्डिनेरी पर्सन्‍स गाइड़
11. डॉ राजेन्‍द्र प्रसाद - इंडिया डिवाइडेड
12. रवीन्‍द्र नाथ टैगोर - गीताजंली, क्रिसेंट मून, द गार्डनर, चांडालिका, द हंग्रो स्‍टोन्‍स, द कोर्ट डांसर, किंग ऑफ डार्क वेबंर, पोस्‍ट ऑफिस, दरिलिजन ऑफ मैन
13. जवाहर लाल नेहरू - एन ऑटो बायोग्राफी, डिस्‍कवरी ऑफ इंडिया, ग्लिम्‍पसेज ऑफ वर्ल्‍ड हिस्‍ट्री
14. हरीसेन - इलाहबाद प्रशस्ति
15. वी. डी सावरकर - द इंडियन वार ऑफ इंडिपेन्‍डेंस
16. एस राधाकृषणन - हिंदू व्‍यू ऑफ लाइफ
17. अरविंद घोष - न्‍यू लैम्‍प्स फॉर ऑल्‍ड, लाइफ डिवाइन
18. वी एस कॉमथ - इंडिया ऑफ अवर ड्रीम
19. कुलदीप नैय्यर - इंडिया, द क्रिटिकल इयर्ज, द जजमेंट, इंडिया हाऊस, बियोन्‍ड द लाइन्‍स : एन ऑटोबायो ग्राफी
20. तवलीन सिंह - कश्‍मीर : ए ट्रेजडी ऑफ एरर्स
21. खुशवंत सिंह - ट्रेन टु पाकिस्‍तान, ट्रुथ लव एंड ए लिटिल मेलिस
22. डॉ. ए पी जे. अब्‍दुल कलाम - विंग्स ऑफ फायर (अरूण तिवाड़ी और अब्‍दुल कलाम), 2020 – ए विजन फोर द न्‍यू मिलेनियम, इग्‍नाइटेड माइड्ंस माई जर्नी
23. विष्‍णु - पंचतंत्र
24. भीष्‍म साहनी - तमस
25. पी जी. वुडहाउस - जीव्‍स
26. भगस्‍टा - पोइरोट (जासूसी कहानियां)
27. रस्किन - रस्‍टी
28. मैगस्‍थ्‍नीज - डंडिका
29. कालिदास - मेघदुत, मालविकाग्निमित्र, रघुवमसा कुमार संभवम्, शकुंतला, विक्रम उर्वसी
30. कार्ल मार्क्‍स - दास कैपिटल
31. जॉर्ज ओरवैल - नाइन्‍टीन एटी फोर
32. कृष्‍णदेवराय - अमुक्‍तमलयादा
33. सलमान रूश्‍दी - मिडनाइट चिल्‍ड्रन (1981), शेम (1983), द सैटेनिक वर्सेज (1988), मुर्स लास्‍ट साइ (1995)
34. भरत मुनि - नाट्य शास्‍त्र
35. जयप्रकाश नारायण - व्‍हाई सोश लिज्‍म
36. जे एम केन्‍स - एम्प्‍लायमेंट, इंट्रेस्‍ट ऐंड मनी
37. जे के राउलिग - हैरी पॉटर
38. जॉन रस्किन - अन्‍टू इ लास्‍ट
39. वराह मिहिर - पंच सिद्धन्तिका
40. भवभूति - उत्तरराम चरित, मालती माधव
41. कैथ्‍रिन मैयो - मदर इंडिया
42. विलियम शेक्‍सपीयर - मैकबेथ
43. मनोहर गलगांवकर - दि मैन हू क्ल्डि गांधी
44. सत्‍यजीत राय - माई इयर्स विद अपु
45. मोहन राकेश - आधे अधुरे
46. बंकिम चन्‍द्र चटर्जी - आनंद मठ
47. तुषार गांधी - लेट्स किल गांधी
48. विशाखा दत्त - मुद्रराक्षस, देवी चन्‍द्रगुप्‍तम
49. कल्‍हण - राजतंरगिणी
50. पाणिणी - अष्‍ठाध्‍यायी
51. कौटिल्‍य - अर्थशास्‍त्र
52. जयदेव - गीतगोविन्‍द
53. पंतजली - महाभाष्‍य
54. बाणभट्ट - कादम्‍बरी, हर्षचरित्र
55. माद्य - शिशुपालवध
56. जयानक - पृथ्‍वीराज विजय, प्रबंधकोष
57. सूर्यकांत त्रिपाठी निराला - अनामिका, गुंजन, परिमल, जूही की कली
58. तुलसीदास - दोहावली, कवितावली, विनय पत्रिका, रामचरित्र मानस
59. मलिक मुहम्‍मद जायसी - पद्मावत
60. बालगंगाधर तिलक - गीता रहस्‍य
61. अनीता देसाई - क्राई द पिकोक
62. वी. एस नॉयपाल - ए बेंड इन द रिवर
63. विक्रम सेट - टू लाइवज
64. आर. वेकटरमन - माई प्रसिडेसियल ईयर्स
66. एस राधाकृष्‍णन - द हिंदुं व्‍यू ऑफ लाइफ
67. एन सजीव रेड्डी - विदाऊट फियर ओर फेवर
68. नेल्‍सन मंडेला - लॉग वाक टू फ्रीडम

कविता...तुझ्या नि माझ्या जीवनाची

एखाद्या रात्री कधीतरी
जमा होतात सावल्या,
गरम होतात डोळे नि
तडतडतात बाहुल्या...

मुक्यानेच सांगू लागतं
दुखलेलं पाणी,
“इतकं हळवं चुकूनसुद्धा
असू नये कोणी..."

गाऊ नये कोणी कधी
उदास उदास गाणी,
कळावीत सारी दुःखं
इतकं होऊ नये ज्ञानी...

वाचूच नये मुळात कुठलं
जाडजूड पुस्तक,
विचारांपासून शक्यतो
दूर ठेवावं मस्तक...

जशी नजरेस दिसतात
तशीच पहावीत चित्रं,
जसे आपल्याशी वागतात
तसेच समजावेत मित्र...

उगाच फार खोल आत
नेऊ नये दृष्टी,
खऱ्या समजाव्यात
साऱ्या सुखांताच्या गोष्टी...

पेनाच्या जिभेवरच
सुकू द्यावी शाई,
फार त्रास होईल
असं लिहू नये काही...

हळवं बिळवं करणारे
मुळात जपूच नयेत छंद,
करून घ्यावीत काळोखाची
सगळी दारं बंद...

सायंकाळी एकटं एकटं
फिरू नये दूर,
समुद्रकिनारी लावू नये
आर्त, उत्कट सूर...

चालू नये सहसा फार
ओळखीची वाट,
भेटलंच अगदी कुणी
तर मिळवावेत हात...

जमल्यास चारचौघात
बघावं थोडं मिसळून,
लहान मुलासारखं कधीतरी
भांडावं उसळून...

आवडणार नाही
पंचमीच्या चंद्राची कोर,
एवढंसुद्धा कोणी कधी
होऊ नये थोर...

घट्ट घट्ट बसलेल्याही
सुटतातच गाठी,
कपाळावर म्हणून सारखी
आणू नये आठी...

साकळू देऊ नये फार
खोल खोल रक्त,
कुणापाशीतरी नियमित
होत जावं व्यक्त...

माणसांचं मनास
लावून घेऊ नये फार,
होऊ द्यावा थोडा हलका
त्यांचासुद्धा भार...

तुटून जावीत माणसं
एवढं पाळू नये मौन,
वरचेवर करत जावा
प्रत्येकालाच फोन...

ठेऊ नये जपून
वहीत पिंपळाचं पान,
साध्यासुध्या गोष्टीत
असा गुंतवू नये प्राण...

जमा होत राहील
सारखा पापणीआड थेंब,
इतकंसुद्धा मन लावून
करू नये प्रेम...

श्वास घेणंसुद्धा अगदीच
वाटू लागतं व्यर्थ,
शोधत बसू नये म्हणून
जगण्याचा अर्थ...

वाटलं जर केव्हा
सगळं सगळं आहे शून्य,
आहे हे असं आहे
हे करून घ्यावं मान्य..”

इतकं समजावूनसुद्धा
जमा होतात सावल्या,
गच्च गच्च होतात डोळे,
थरथरतात बाहुल्या........( संकलन )