...या महामानवाचा
जीवनपट...
§ इ.स. १८२७ - जन्म कटगुण, सातारा जिल्हा
§ इ.स. १८३४ ते १८३८ - पंतोजींच्या शाळेत शिक्षण झाले.
§ इ.स. १८४० - सावित्रीबाईंशी विवाह.
§ इ.स. १८४१ ते १८४७ - स्कॉटिश मिशन हायस्कूलमध्ये इंग्रजी शिक्षण घेतले.
§ इ.स. १८४७- लहुजी वस्ताद साळवे दांडपट्टा व इतर शारीरिक शिक्षण घेतले.
§ इ.स. १८४७ - थॉमस पेन यांच्या 'राईट ऑफ मॅन'
या ग्रंथाचा अभ्यास.
§ इ.स. १८४८ - मित्राच्या विवाहप्रसंगी निघालेल्या मिरवणुकीत उच्चवर्णीयांकडून अपमान झाला.
§ इ.स. १८४८ - भारतातील मुलींची पहिली शाळा सुरू केली. बहुजन समाजाच्या शिक्षणासाठी काम सुरू केले.
§ सप्टेंबर ७, इ.स. १८५१ - भिडे वाड्यात व रास्ता पेठेत मुलींच्या शाळेची सुरुवात.
§ इ.स. १८५२ - पूना लायब्ररीची स्थापना.
§ मार्च १५, इ.स. १८५२ - वेताळपेठेत अस्पृश्यांसाठी पहिली शाळा सुरू केली.
§ नोहेंबर १६, इ.स. १८५२ - मेजर कॅन्डी यांच्याकडून शैक्षणिक कार्यासाठी ब्रिटिश सरकारतर्फे विश्रामबाग वाड्यात सत्कार.
§ इ.स. १८५३ - 'दि सोसायटी फॉर प्रमोटिंग द एज्युकेशन ऑफ महार मांग ॲन्ड अदर्स'
स्थापन केली.
§ इ.स. १८५४ - स्कॉटिश मिशनच्या शाळेत अर्धवेळ शिक्षकाची नोकरी
§ इ.स. १८५५ - रात्रशाळेची सुरुवात केली.
§ इ.स. १८५६ - जोतीबांवर मारेकरी घालून हत्येचा प्रयत्न झाला.
§ इ.स. १८५८ - शाळांच्या व्यवस्थापन मंडळातून निवृत्ती घेतली.
§ इ.स. १८६० - विधवाविवाहास साहाय्य केले.
§ इ.स. १८६३ - बालहत्या प्रतिबंधक गृहाची स्थापना केली .
§ इ.स. १८६५ - विधवांच्या केशवपनाविरुद्ध न्हाव्यांचा संप घडवून आणला.
§ इ.स. १८६४ - गोखले बागेत विधवाविवाह घडवून आणला.
§ इ.स. १८६८ - दुष्काळ काळात राहत्या घरातील हौद अस्पृश्यांसाठी खुला केला.
§ इ.स. १८७३ - सत्यशोधक समाजची स्थापना केली.
§ इ.स. १८७५ - शेतकऱ्यांच्या शोषणाविरुद्ध खतफोडीचे बंड घडवून आणले ( अहमदनगर).
§ इ.स. १८७५- स्वामी दयानंद सरस्वतींची पुण्यात मिरवणूक काढण्यास साहाय्य केले.
§ इ.स. १८७६ ते १८८२ - पुणे नगर पालिकेचे सदस्य होते.
§ इ.स. १८८० - दारूची दुकाने सुरू करण्यास विरोध केला.
§ इ.स. १८८० - नारायण मेघाजी लोखंडे यांना 'मिलहॅण्ड असोसिएशन'
या देशातील पहिल्या कामगार संघटनेच्या स्थापनेत साहाय्य केले.
§ इ.स. १८८२ - 'विल्यम हंटर शिक्षण आयोगा'
समोर निवेदन दिले. यात प्राथमिक शिक्षण सक्तीचे व मोफत देण्याची मागणी केली.
§ इ.स. १८८७ - सत्यशोधक समाजातर्फे नवीन मंगलाष्टकांची व नवीन पूजाविधीची रचना करून पुरोहिताशिवाय विवाह घडवून आणण्यास सुरुवात केली.
§ इ.स. १८८८- ड्यूक ऑफ कॅनॉट यांची भेट आणि सत्कार.
§ इ.स. १८८८ - मुंबईतील कोळीवाडा येथे जनतेने रावबहादुर वडेकर यांच्या हस्ते सत्कार करून 'महात्मा'
ही पदवी प्रदान केली.
................
२८ नोव्हेंबर, इ.स. १८९० - पुणे येथे निधन झाले.
"विद्येविना मती गेली। मतिविना नीती गेली।
नीतिविना गती गेली। गतिविना वित्त गेले।
वित्ताविना शूद्र खचले। इतके अनर्थ एका अविद्येने केले।।”
असे सांगणारे, स्त्री शिक्षणाचे जनक, देशात सर्वप्रथम
'शिवजयंती' सुरु करणारे, महान क्रांतिकारक, उत्तक
उद्योजक, सत्य शोधनाचे प्रणेते, 'शिक्षण हे वाघिणीचे दुध
आहे, जो पिणार तोच गुरगुरणार, हे ठणकावून सांगणारे…'
शिवरायांवर पहिला सर्वोत्तम पोवाडा लिहिणारे
शिवशाहीर, "क्रांतिसूर्य महात्मा जोतीबा फुले" यांची जयंती…
म. फुलेंच्या महान कार्याला मानाचा मनपूर्वक त्रिवार मुजरा…
महात्मा फुले जयंतीच्या सर्व बांधवाना मनपूर्वक
हार्दिक शुभेच्छा…!
नीतिविना गती गेली। गतिविना वित्त गेले।
वित्ताविना शूद्र खचले। इतके अनर्थ एका अविद्येने केले।।”
असे सांगणारे, स्त्री शिक्षणाचे जनक, देशात सर्वप्रथम
'शिवजयंती' सुरु करणारे, महान क्रांतिकारक, उत्तक
उद्योजक, सत्य शोधनाचे प्रणेते, 'शिक्षण हे वाघिणीचे दुध
आहे, जो पिणार तोच गुरगुरणार, हे ठणकावून सांगणारे…'
शिवरायांवर पहिला सर्वोत्तम पोवाडा लिहिणारे
शिवशाहीर, "क्रांतिसूर्य महात्मा जोतीबा फुले" यांची जयंती…
म. फुलेंच्या महान कार्याला मानाचा मनपूर्वक त्रिवार मुजरा…
महात्मा फुले जयंतीच्या सर्व बांधवाना मनपूर्वक
हार्दिक शुभेच्छा…!
